Giám sát thi công xây dựng từ A-Z: Cẩm nang kiểm soát chất lượng cho chủ nhà

Bản vẽ thiết kế hoàn hảo và vật liệu cao cấp chỉ là hai trong ba yếu tố tạo nên một ngôi nhà vững chãi, bền đẹp. Yếu tố quyết định thứ ba, và cũng là quan trọng nhất, chính là chất lượng thi công tại công trường. Và để đảm bảo chất lượng thi công, không có công cụ nào hiệu quả hơn việc giám sát thi công xây dựng một cách chặt chẽ, khoa học và đúng quy trình.

Đối với chủ nhà, giám sát không chỉ là việc "trông coi" thợ làm việc. Đó là quá trình chủ động kiểm soát "sức khỏe" của ngôi nhà ngay từ khi còn trong trứng nước, đảm bảo từng viên gạch, từng thanh thép đều được đặt đúng chỗ, đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, làm thế nào để giám sát hiệu quả khi bạn không phải là chuyên gia? Các giai đoạn cần giám sát chặt chẽ nhất là gì? Khi nào cần nghiệm thu công trình?

Trong cẩm nang chuyên sâu này, Xây Dựng Minh Duy sẽ chia sẻ toàn bộ kinh nghiệm thực chiến, biến bạn từ một chủ nhà có thể còn bỡ ngỡ trở thành một người giám sát thông thái, tự tin bảo vệ quyền lợi và chất lượng cho chính tổ ấm của mình.

Vai trò của giám sát thi công xây dựng: Hơn cả việc "trông coi"

Nhiều người lầm tưởng công tác giám sát chỉ đơn giản là có mặt ở công trường. Thực tế, vai trò của người làm công tác giám sát thi công xây dựng (dù là chủ nhà, kỹ sư của nhà thầu hay một đơn vị độc lập) bao gồm 4 nhiệm vụ cốt lõi:

1. Đảm bảo thi công đúng bản vẽ thiết kế

Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất. Người giám sát phải đối chiếu liên tục giữa bản vẽ và thực tế thi công, đảm bảo mọi thứ từ kích thước phòng, vị trí cửa, chiều cao tầng, cho đến chủng loại vật liệu đều tuân thủ chính xác theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt.

2. Kiểm soát chất lượng vật tư đầu vào

Vật tư giả, kém chất lượng là một vấn nạn nhức nhối. Người giám sát có trách nhiệm kiểm tra vật tư (sắt, thép, xi măng, gạch, cát...) ngay khi được chuyển đến công trình. Việc kiểm tra bao gồm: đúng thương hiệu, đúng quy cách, có chứng chỉ xuất xưởng (CO/CQ) hay không. Mọi vật tư không đạt yêu cầu phải được loại bỏ ngay lập tức.

3. Quản lý tiến độ và an toàn lao động

Giám sát công trình còn là việc theo dõi tiến độ thi công so với kế hoạch đã đề ra, đốc thúc nhà thầu thực hiện đúng cam kết. Song song đó là việc kiểm tra, nhắc nhở về các biện pháp an toàn lao động tại công trường (giàn giáo, lưới che, mũ bảo hộ...) để phòng tránh tai nạn đáng tiếc.

4. Là cơ sở để nghiệm thu và ghi chép nhật ký thi công

Mọi hoạt động trên công trường, từ việc kiểm tra, phát hiện sai sót, yêu cầu sửa chữa cho đến việc chấp thuận một hạng mục hoàn thành đều phải được ghi chép cẩn thận vào sổ nhật ký thi công. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, là cơ sở cho việc nghiệm thu công trình theo từng giai đoạn và thực hiện các đợt thanh toán cho nhà thầu.

5 giai đoạn "vàng" bắt buộc phải giám sát thi công xây dựng chặt chẽ

Chất lượng của một ngôi nhà được quyết định phần lớn bởi các hạng mục "khuất" - những phần sẽ bị che lấp đi sau khi hoàn thiện. Sai sót ở những giai đoạn này cực kỳ khó khắc phục và có thể ảnh hưởng đến sự an toàn của cả công trình. Đây chính là các giai đoạn cần giám sát chặt chẽ nhất.

Giai đoạn 1: Thi công phần móng và kết cấu ngầm

Móng là nền tảng của ngôi nhà. Trước khi cho phép đổ bê tông móng, bạn cần kiểm tra:

• Định vị tim móng, cọc: Có đúng vị trí, khoảng cách như trong bản vẽ kết cấu không?

• Chiều sâu hố móng: Đã đào đủ sâu so với thiết kế và so với nền đất tốt chưa?

• Công tác gia công cốt thép móng: Kiểm tra chi tiết ở Giai đoạn 2.

• Vệ sinh hố móng: Hố móng phải được dọn dẹp sạch sẽ, không còn đất bùn, rác thải.

• Lắp dựng coffa (ván khuôn): Coffa phải được lắp dựng chắc chắn, kín khít để không bị mất nước xi măng khi đổ bê tông.

Giai đoạn 2: Gia công và lắp dựng cốt thép

Cốt thép là "xương sống" chịu lực của bê tông. Cần kiểm tra kỹ lưỡng:

• Chủng loại và đường kính thép: Có đúng mác thép (CB300, CB400...) và đường kính (phi 6, phi 16...) như trong bản vẽ thống kê thép không?

• Số lượng và khoảng cách: Đếm số lượng thanh thép chịu lực chính, kiểm tra khoảng cách giữa các đai thép có đúng thiết kế không (ví dụ a150, a200).

• Mối nối và buộc: Thép phải được buộc chắc chắn bằng kẽm, các mối nối phải được thực hiện đúng kỹ thuật (chiều dài nối cốt thép phải đạt chuẩn).

• Lớp bê tông bảo vệ: Phải có các cục kê bê tông để đảm bảo cốt thép nằm chính giữa cấu kiện, không bị sát vào coffa. Lớp bê tông này giúp bảo vệ thép khỏi bị ăn mòn, gỉ sét.

Giai đoạn 3: Lắp dựng coffa và đổ bê tông

Chất lượng bê tông quyết định độ vững chắc của công trình.

• Kiểm tra coffa lần cuối: Trước khi đổ, cần kiểm tra lại độ chắc chắn, kín khít của coffa, đặc biệt là các vị trí cột, dầm.

• Kiểm tra mác bê tông: Nếu sử dụng bê tông tươi, phải kiểm tra phiếu giao hàng ghi rõ mác bê tông (ví dụ: Mác 250) có đúng với thiết kế không.

• Giám sát quá trình đổ và đầm dùi: Bê tông phải được đổ liên tục, tránh tạo điểm dừng. Quan trọng nhất là phải yêu cầu thợ đầm dùi kỹ lưỡng để bê tông lèn chặt vào mọi vị trí, tránh bị rỗ (tổ ong) sau khi tháo coffa.

• Bảo dưỡng bê tông: Sau khi đổ, bê tông phải được tưới nước giữ ẩm liên tục trong ít nhất 7 ngày đầu để đạt được cường độ tốt nhất.

Giai đoạn 4: Thi công hệ thống điện nước âm tường

Đây là hạng mục cực kỳ quan trọng, sai sót sẽ rất khó sửa chữa sau khi đã tô tường và hoàn thiện.

• Kiểm tra đường đi của ống điện, ống nước: Có đúng vị trí như bản vẽ M&E không? Có bị chồng chéo, xung đột nhau không?

• Vị trí hộp nối, ổ cắm, công tắc: Có đúng cao độ và vị trí mong muốn không?

• Kiểm tra chất lượng ống: Sử dụng ống đúng thương hiệu đã cam kết.

• Thử áp lực đường ống nước: BẮT BUỘC phải yêu cầu nhà thầu bịt kín các đầu ra và bơm nước vào đường ống cấp, giữ áp lực trong ít nhất 4 tiếng để kiểm tra rò rỉ trước khi tiến hành tô tường.

Giai đoạn 5: Công tác chống thấm

Thấm dột là "cơn ác mộng" của mọi ngôi nhà. Cần giám sát kỹ lưỡng việc chống thấm tại các vị trí trọng yếu:

• Các khu vực: Sàn vệ sinh, ban công, sân thượng, mái bê tông, tường hông nhà.

• Quy trình thi công: Bề mặt phải được vệ sinh sạch sẽ, khô ráo. Vật liệu chống thấm (sika, kova...) phải được quét đủ số lớp (thường là 2-3 lớp), đúng định mức và quét vuông góc giữa các lớp.

• Test ngâm nước: Sau khi lớp chống thấm khô hoàn toàn (24-48h), yêu cầu ngâm nước toàn bộ bề mặt trong ít nhất 24 giờ để kiểm tra. Nếu không có dấu hiệu thấm xuống tầng dưới thì mới đạt yêu cầu.

Chủ nhà có nên thuê giám sát độc lập hay không?

Đây là một câu hỏi rất phổ biến. Việc thuê giám sát độc lập (một kỹ sư hoặc công ty giám sát không thuộc nhà thầu thi công) mang lại nhiều lợi ích:

• Khách quan: Họ làm việc vì quyền lợi của chủ nhà, đưa ra những đánh giá khách quan nhất về chất lượng thi công.

• Chuyên môn sâu: Họ có kiến thức, kinh nghiệm và công cụ để phát hiện những sai sót kỹ thuật mà chủ nhà có thể không nhận ra.

• Tiết kiệm thời gian: Chủ nhà không cần phải túc trực 24/7 tại công trường mà vẫn an tâm về chất lượng.

Tuy nhiên, việc này sẽ phát sinh thêm một khoản chi phí. Lời khuyên của chúng tôi là:

• Nên thuê nếu bạn xây một công trình lớn, phức tạp (biệt thự, nhà nhiều tầng) hoặc bạn hoàn toàn không có thời gian và kiến thức về xây dựng.

• Có thể không cần nếu bạn xây nhà cấp 4 đơn giản và đã chọn được một nhà thầu cực kỳ uy tín, minh bạch.

Checklist nghiệm thu công trình chi tiết cho từng hạng mục

Nghiệm thu công trình là bước cuối cùng để xác nhận chất lượng trước khi thanh toán. Hãy dùng checklist này để kiểm tra.

Nghiệm thu phần thô

• [ ] Tường xây: Thẳng, phẳng, mạch vữa đều, không bị trùng mạch.

• [ ] Cột, dầm, sàn bê tông: Bề mặt phẳng, không bị rỗ, kích thước đúng thiết kế.

• [ ] Cầu thang: Số bậc, chiều cao và chiều rộng bậc đúng thiết kế, không bị chênh lệch.

Nghiệm thu phần hoàn thiện

• [ ] Công tác tô trát: Tường phẳng, các góc cạnh sắc nét, không bị lượn sóng.

• [ ] Công tác ốp lát: Gạch phẳng, mạch ron đều và thẳng. Gõ nhẹ lên bề mặt không nghe tiếng "bộp" (dấu hiệu gạch bị ộp).

• [ ] Công tác sơn nước: Bề mặt sơn mịn, đều màu, không bị loang lổ, không có vết nứt chân chim.

• [ ] Cửa (đi, sổ): Đóng mở nhẹ nhàng, êm ái, các khe hở đều, phụ kiện (khóa, bản lề) hoạt động trơn tru.

• [ ] Hệ thống điện: Tất cả ổ cắm, công tắc, đèn đều hoạt động tốt, có đủ CP chống giật cho các khu vực ẩm ướt.

• [ ] Hệ thống nước: Vòi nước chảy mạnh, thoát nước tốt, không có hiện tượng rò rỉ ở các vị trí nối.

Giám sát thi công xây dựng là một quá trình đòi hỏi sự cẩn thận, kiến thức và sự kiên trì. Việc chủ động tham gia giám sát không phải là để gây khó dễ cho nhà thầu, mà là để đảm bảo rằng tâm huyết và tiền bạc của bạn được đặt vào một công trình chất lượng và an toàn.

Tại Xây Dựng Minh Duy, chúng tôi tin rằng sự minh bạch là nền tảng của niềm tin. Chúng tôi luôn có đội ngũ kỹ sư giám sát chuyên nghiệp tại mỗi công trình và luôn khuyến khích sự tham gia, kiểm tra của chủ nhà trong mọi giai đoạn. Một quy trình giám sát chặt chẽ từ cả hai phía chính là sự đảm bảo tốt nhất cho thành công của dự án. Nếu bạn đang tìm kiếm một nhà thầu cung cấp dịch vụ xây nhà trọn gói, làm việc bằng cái Tâm và sự chuyên nghiệp, hãy liên hệ với chúng tôi.

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH DUY

• Địa chỉ: 95/121 Đ. Lê Văn Lương, P. Tân Hưng, TP HCM

• Hotline/Zalo: 0982.96.93.79 (Mr. Minh)

• Email: xaydungminhduy@gmail.com

• Website: www.xaydungminhduy.com