Kỹ thuật thi công móng nhà phần thô: Các loại móng và lưu ý quan trọng

"Nền móng vững chắc" không chỉ là câu thành ngữ quen thuộc mà còn là nguyên tắc vàng trong xây dựng. Móng nhà là bộ phận kết cấu quan trọng nhất, chịu toàn bộ tải trọng của công trình và truyền xuống nền đất. Chất lượng thi công móng nhà phần thô ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định, an toàn và tuổi thọ của ngôi nhà. Bài viết này từ Xây Dựng Minh Duy sẽ đi sâu vào kỹ thuật thi công các loại móng nhà phổ biến và những lưu ý then chốt để bạn có cái nhìn chuyên sâu về hạng mục nền tảng này.

1. Tầm quan trọng không thể xem nhẹ của móng nhà

Móng nhà đóng vai trò như "đôi chân" của công trình, thực hiện các nhiệm vụ cốt lõi:

• Chịu tải trọng: Tiếp nhận và phân tán đều toàn bộ tải trọng tĩnh (trọng lượng bản thân công trình, nội thất...) và tải trọng động (người sử dụng, gió, rung động...) xuống nền đất bên dưới.
• Đảm bảo ổn định: Giữ cho công trình ổn định, không bị lún, nghiêng, nứt hoặc sập đổ do biến động của nền đất hoặc tác động từ bên ngoài.
• Tăng tuổi thọ công trình: Một nền móng vững chắc là tiền đề cho một công trình bền vững theo thời gian.

Việc thi công móng ẩu, sai kỹ thuật hoặc sử dụng vật liệu kém chất lượng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như: nứt tường, sụt lún nền, nghiêng nhà, thậm chí là sập đổ, gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản. Do đó, giai đoạn thi công móng nhà phần thô cần được đặc biệt chú trọng và giám sát chặt chẽ.

2. Phân loại móng nhà phổ biến trong xây dựng phần thô

Việc lựa chọn loại móng phụ thuộc chủ yếu vào đặc điểm địa chất nền đất, quy mô và tải trọng của công trình. Dưới đây là các loại móng phổ biến:

2.1. Móng đơn (móng cốc)

• Cấu tạo: Là các khối bê tông cốt thép riêng lẻ, thường có dạng hình vuông hoặc chữ nhật, đặt dưới chân các cột hoặc cụm cột.
• Ứng dụng: Thường dùng cho các công trình có tải trọng nhẹ (nhà cấp 4, nhà kho nhỏ...) xây dựng trên nền đất tốt, có khả năng chịu lực cao.
• Ưu điểm: Thi công đơn giản, tiết kiệm chi phí.
• Nhược điểm: Chỉ phù hợp với nền đất tốt và tải trọng nhẹ.

2.2. Móng băng

• Cấu tạo: Là dải móng dài, liên tục, chạy dọc theo chân tường hoặc dưới hàng cột. Có thể là móng băng một phương (chỉ theo một chiều) hoặc móng băng giao thoa (theo hai chiều vuông góc).
• Ứng dụng: Phổ biến cho nhà phố, nhà liền kề, biệt thự có quy mô vừa và nhỏ, xây dựng trên nền đất trung bình.
• Ưu điểm: Phân bố tải trọng đều hơn móng đơn, giúp giảm áp lực lên nền đất, thi công không quá phức tạp.
• Nhược điểm: Tốn kém hơn móng đơn, yêu cầu kỹ thuật cao hơn.

2.3. Móng cọc

• Cấu tạo: Bao gồm các cọc (bê tông cốt thép, cừ tràm...) được đóng hoặc ép sâu xuống lòng đất đến lớp đất cứng hoặc đá gốc, bên trên là đài móng liên kết các đầu cọc và đỡ kết cấu bên trên.
• Ứng dụng: Sử dụng cho công trình có tải trọng lớn (nhà cao tầng, nhà xưởng...) hoặc xây dựng trên nền đất yếu, không đủ khả năng chịu lực. Có hai loại chính: cọc đóng/ép và cọc khoan nhồi.
• Ưu điểm: Khả năng chịu tải rất lớn, phù hợp với nền đất yếu.
• Nhược điểm: Kỹ thuật thi công phức tạp, chi phí cao, có thể ảnh hưởng đến công trình lân cận (đối với cọc đóng/ép).

2.4. Móng bè (móng toàn diện)

• Cấu tạo: Là một bản bê tông cốt thép lớn, trải rộng trên toàn bộ diện tích xây dựng của công trình.
• Ứng dụng: Dùng cho công trình có tải trọng lớn phân bố không đều hoặc xây dựng trên nền đất rất yếu, có nguy cơ lún không đều cao. Thường kết hợp làm sàn tầng hầm.
• Ưu điểm: Phân bố tải trọng cực kỳ đồng đều, giảm thiểu tối đa nguy cơ lún lệch.
• Nhược điểm: Chi phí rất cao, thi công phức tạp.

3. Quy trình thi công móng nhà phần thô chung

Mặc dù mỗi loại móng có kỹ thuật riêng, quy trình thi công chung thường bao gồm các bước sau:

3.1. Chuẩn bị mặt bằng và định vị tim móng

• Giải phóng mặt bằng, san lấp tạo độ phẳng cần thiết.
• Sử dụng máy móc chuyên dụng (máy kinh vĩ, máy toàn đạc...) để xác định chính xác vị trí tim cột, tim móng theo bản vẽ thiết kế.

3.2. Đào đất hố móng

• Đào đất theo đúng kích thước (chiều sâu, chiều rộng) và hình dáng hố móng đã được định vị.
• Đối với hố móng sâu hoặc nền đất yếu, cần có biện pháp gia cố thành vách (cừ Larsen, văng chống...).

3.3. Thi công lớp bê tông lót

• Đổ một lớp bê tông mác thấp (thường M100-M150), dày khoảng 10cm dưới đáy móng.
• Mục đích: Làm sạch và phẳng đáy móng, chống mất nước xi măng cho lớp bê tông móng chính, hạn chế biến dạng nền đất dưới đáy móng.

3.4. Gia công và lắp đặt cốt thép móng

• Gia công cốt thép (cắt, uốn) theo đúng chủng loại, đường kính, số lượng quy định trong bản vẽ.
• Lắp đặt cốt thép vào vị trí, đảm bảo đúng khoảng cách, liên kết chắc chắn bằng kẽm buộc. Sử dụng con kê để tạo lớp bê tông bảo vệ cốt thép.

3.5. Lắp đặt cốp pha (ván khuôn) móng

• Lắp đặt hệ thống cốp pha theo đúng hình dáng, kích thước của móng.
• Đảm bảo cốp pha vững chắc, kín khít để không bị biến dạng hoặc mất nước xi măng khi đổ bê tông.

3.6. Đổ bê tông móng

• Kiểm tra chất lượng bê tông (độ sụt, mác bê tông...).
• Đổ bê tông liên tục, đều đặn vào khuôn móng.
• Sử dụng máy đầm dùi để đầm kỹ bê tông, đảm bảo bê tông lèn chặt vào mọi vị trí, không bị rỗ.

3.7. Bảo dưỡng bê tông móng

• Sau khi đổ bê tông, cần tiến hành bảo dưỡng ngay để bê tông đạt cường độ và tránh nứt nẻ.
• Các biện pháp: Giữ ẩm bề mặt (tưới nước, phủ bao tải ẩm, nilon...), tránh va đập mạnh. Thời gian bảo dưỡng thường kéo dài ít nhất 7 ngày.

3.8. Tháo dỡ cốp pha móng

• Chỉ tháo dỡ cốp pha khi bê tông đã đạt đủ cường độ yêu cầu (thường sau 1-2 ngày đối với cốp pha thành, lâu hơn đối với cốp pha chịu lực).

4. Lưu ý kỹ thuật quan trọng cho từng loại móng

4.1. Đối với móng đơn

• Kiểm tra kỹ địa chất tại vị trí đặt móng.
• Đảm bảo kích thước đế móng và chiều sâu chôn móng đúng thiết kế.
• Cốt thép cột chờ phải được neo chắc chắn vào móng.

4.2. Đối với móng băng

• Đảm bảo độ phẳng và cao độ đáy móng trên suốt chiều dài dải móng.
• Gia cường cốt thép tại các vị trí giao nhau của dải móng.
• Kiểm tra kỹ liên kết giữa thép dầm móng và thép cột.

4.3. Đối với móng cọc

• Cọc ép/đóng: Kiểm tra chất lượng cọc trước khi thi công, theo dõi lực ép/số búa đóng để đảm bảo cọc đạt độ sâu và sức chịu tải thiết kế. Định vị tim cọc chính xác.
• Cọc khoan nhồi: Kiểm tra độ sâu và đường kính lỗ khoan, xử lý bùn đáy lỗ khoan, kiểm tra chất lượng lồng thép, đảm bảo quá trình đổ bê tông liên tục bằng ống tremie. Có thể cần siêu âm kiểm tra chất lượng cọc sau khi bê tông đông kết.
• Đài móng: Đảm bảo liên kết chắc chắn giữa đầu cọc và đài móng.

4.4. Đối với móng bè

• Chuẩn bị nền đất thật phẳng và đầm chặt.
• Bố trí cốt thép đúng theo bản vẽ, đặc biệt chú ý thép lớp trên và thép gia cường tại vị trí cột.
• Quá trình đổ bê tông cần được thực hiện liên tục trên diện rộng, chia thành các phân khu hợp lý (nếu cần).

5. Kiểm tra và nghiệm thu móng nhà

Nghiệm thu móng là bước bắt buộc trước khi chuyển sang thi công các hạng mục tiếp theo. Các nội dung cần kiểm tra:

• Kích thước hình học: Kiểm tra lại kích thước, hình dạng, cao độ của móng so với bản vẽ thiết kế.
• Vị trí tim móng: Kiểm tra độ chính xác của tim cột, tim tường trên mặt móng.
• Chất lượng bê tông: Kiểm tra hồ sơ thí nghiệm mẫu bê tông (mẫu lập phương được lấy trong quá trình đổ và nén sau 7, 14, 28 ngày). Có thể kiểm tra trực tiếp bằng súng bắn bê tông hoặc phương pháp không phá hủy khác (nếu cần).
• Cốt thép: Kiểm tra lại hồ sơ lắp đặt cốt thép (nếu có ảnh chụp hoặc biên bản nghiệm thu cốt thép trước khi đổ bê tông).
• Hồ sơ thi công: Kiểm tra nhật ký thi công, biên bản nghiệm thu các công việc hoàn thành.

6. Xây Dựng Minh Duy – Thi công móng nhà đảm bảo kỹ thuật và chất lượng

Thi công móng nhà đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu, kinh nghiệm thực tế và sự tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật. Tại Xây Dựng Minh Duy, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của nền móng và cam kết:

• Khảo sát địa chất kỹ lưỡng: Tư vấn lựa chọn loại móng phù hợp nhất.
• Tuân thủ thiết kế: Thi công chính xác theo bản vẽ kỹ thuật đã được phê duyệt.
• Sử dụng vật liệu chất lượng: Chỉ sử dụng vật liệu có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn.
• Đội ngũ kỹ sư, thợ lành nghề: Có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thi công móng.
• Giám sát chặt chẽ: Kiểm soát chất lượng từng công đoạn thi công.

Thi công móng nhà phần thô là giai đoạn nền tảng, quyết định sự bền vững của cả công trình. Việc hiểu rõ kỹ thuật thi công các loại móng và những lưu ý quan trọng sẽ giúp chủ đầu tư giám sát hiệu quả hơn, đảm bảo chất lượng ngôi nhà tương lai. Lựa chọn một nhà thầu chuyên nghiệp, có tâm như Xây Dựng Minh Duy là yếu tố then chốt để có một nền móng vững chắc.

Bạn cần tư vấn chi tiết hơn về thi công móng nhà hoặc dịch vụ xây dựng phần thô? Hãy liên hệ ngay với Xây Dựng Minh Duy!

• Địa chỉ: A45 Đường Số 2, KDC Kim Sơn, P. Tân Phong, Quận 7, TP HCM
• Số điện thoại: 0982.96.93.79 (Mr. Minh)
• Email: xaydungminhduy@gmail.com
• Website: www.xaydungminhduy.com

Tham khảo thêm:

• Vật liệu xây dựng phần thô
• Quy trình xây dựng phần thô
• Giám sát thi công phần thô