Kỹ thuật xây tường gạch đúng chuẩn TCVN: Hướng dẫn chi tiết cho người giám sát

Ngày cập nhật: 14/10/2025 bởi Lê Xuân Minh

Khi phần khung bê tông cốt thép đã hình thành, những bức tường gạch chính là "da thịt" để định hình nên không gian sống, phân chia công năng và bao bọc, che chở cho ngôi nhà. Một bức tường được xây dựng đúng kỹ thuật xây tường gạch không chỉ đảm bảo thẩm mỹ với bề mặt phẳng, đường ron thẳng tắp, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chống thấm, cách âm, cách nhiệt và sự bền vững chung của công trình.

Đối với chủ nhà đang trong quá trình giám sát hoặc những người thợ mới vào nghề, việc am hiểu cặn kẽ các tiêu chuẩn xây tường là vô cùng cần thiết. Trong bài viết chuyên sâu này, Xây Dựng Minh Duy sẽ chia sẻ toàn bộ quy trình, từ việc phân loại tường, kỹ thuật trộn vữa, cách xây tường 10, cách xây tường 20 cho đến những bí quyết để có một bức tường hoàn hảo, thẳng tắp và không một vết nứt.

Phân biệt các loại tường gạch cơ bản trong xây dựng

Trước khi đi vào chi tiết kỹ thuật xây tường gạch, việc đầu tiên là phải hiểu rõ chức năng của từng loại tường để có thể giám sát đúng vị trí và công năng của chúng theo bản vẽ thiết kế.

Tường 10 (tường con kiến) - Giải pháp cho không gian nội thất

Tường 10 (tường con kiến)

  • Định nghĩa: Tường 10, hay còn gọi là tường đơn, là loại tường được xây bằng một hàng gạch duy nhất. Độ dày hoàn thiện (bao gồm cả lớp tô) của nó khoảng 110mm.

  • Ứng dụng: Thường được sử dụng để làm tường ngăn chia các không gian bên trong nhà như phòng ngủ, phòng khách, nhà vệ sinh... những nơi không yêu cầu khả năng chịu lực cao.

  • Ưu điểm:

    • Tiết kiệm diện tích, tối ưu không gian sử dụng.

    • Trọng lượng nhẹ, giảm tải trọng cho hệ thống móng.

    • Thi công nhanh chóng, tiết kiệm chi phí vật liệu và nhân công.

  • Nhược điểm: Khả năng chống nóng, chống ồn và chống thấm kém hơn tường 20. Không có khả năng chịu lực.

Tường 20 (tường chịu lực) - Bộ khung vững chãi cho ngôi nhà

Tường 20 (tường chịu lực)

  • Định nghĩa: Tường 20, hay còn gọi là tường đôi, được xây bằng hai hàng gạch song song. Độ dày hoàn thiện của nó khoảng 220mm.

  • Ứng dụng: Chủ yếu được sử dụng làm tường bao che xung quanh công trình, tường chịu lực (trong một số kết cấu nhà cũ hoặc nhà cấp 4 không có hệ cột), tường ngăn giữa hai nhà liền kề.

  • Ưu điểm:

    • Kết cấu vững chắc, an toàn, có khả năng chịu lực tốt.

    • Cách âm, cách nhiệt và chống thấm vượt trội so với tường 10.

  • Nhược điểm: Tốn nhiều vật liệu và nhân công hơn, chiếm nhiều diện tích hơn.

Giai đoạn 1: Chuẩn bị vật liệu và kỹ thuật trộn vữa xây đúng chuẩn

Chất lượng của một bức tường phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của từng viên gạch và lớp vữa kết dính.

Lựa chọn gạch và xử lý trước khi xây

  • Chọn gạch: Gạch chất lượng tốt thường có hình dáng vuông vức, các góc cạnh sắc nét, màu sắc đồng đều. Khi gõ hai viên gạch vào nhau sẽ phát ra âm thanh trong và dứt khoát.

  • Kỹ thuật tưới ẩm gạch: Đây là một công đoạn cực kỳ quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Gạch khô sẽ hút nước từ vữa rất nhanh, làm cho vữa bị "cháy", giảm cường độ kết dính và gây ra nứt nẻ. Do đó, trước khi xây, gạch phải được tưới nước cho đủ ẩm. Gạch đủ ẩm là khi bề mặt khô ráo nhưng bên trong vẫn còn ẩm.

Kỹ thuật trộn vữa xây đúng tỷ lệ (mác vữa)

Kỹ thuật trộn vữa xây đúng tỷ lệ (mác vữa)

Vữa là chất kết dính các viên gạch lại với nhau. "Mác vữa" thể hiện cho cường độ chịu nén của vữa. Tùy theo yêu cầu của thiết kế mà sử dụng mác vữa phù hợp, thông thường là Mác 50 hoặc Mác 75.

Bảng tham khảo tỷ lệ cấp phối cho 1m³ vữa (dùng xi măng PCB40):

Mác Vữa Xi Măng (kg) Cát (m³) Nước (lít)
Mác 50 243 1.25 240
Mác 75 325 1.20 255

Quy trình trộn: Trộn khô xi măng và cát cho thật đều màu trước, sau đó mới cho nước vào từ từ và trộn đều đến khi hỗn hợp vữa dẻo, có độ linh động vừa phải.

Giai đoạn 2: Hướng dẫn chi tiết kỹ thuật xây tường gạch từ A-Z

Hướng dẫn chi tiết kỹ thuật xây tường gạch

Đây là phần trọng tâm, mô tả chi tiết các bước xây nhà phần thô đối với hạng mục tường gạch.

Bước 1: Chuẩn bị bề mặt và căng dây định vị

  • Vệ sinh sạch sẽ bề mặt vị trí sẽ xây tường (bề mặt sàn bê tông hoặc dầm).

  • Sử dụng máy laser hoặc quả dọi để xác định đường tim của bức tường. Búng mực để lấy dấu.

  • Căng dây lèo (dây rọi) ở hai đầu tường và dây ngang cho từng hàng gạch. Đây là bước quyết định độ thẳng và phẳng của cả bức tường. Dây phải được căng thật thẳng và chuẩn xác.

Bước 2: Xây hàng gạch đầu tiên (hàng gạch móng)

Hàng gạch đầu tiên là hàng quan trọng nhất, nó quyết định sự vuông vức của cả bức tường. Cần rải một lớp vữa lót dày khoảng 15-20mm, sau đó đặt gạch lên và dùng nivo (thước thủy) để căn chỉnh cho hàng gạch thật phẳng và thẳng theo đường mực đã lấy dấu.

Bước 3: Rải vữa và đặt gạch các hàng tiếp theo

  • Rải vữa: Dùng bay rải một lớp vữa lên hàng gạch dưới. Lớp vữa phải đều, không quá dày cũng không quá mỏng (khoảng 10-15mm).

  • Đặt gạch: Đặt viên gạch nhẹ nhàng theo phương thẳng đứng, thẳng theo dây căng. Dùng cán bay gõ nhẹ để điều chỉnh viên gạch vào đúng vị trí và đảm bảo độ bám dính tốt.

  • Trét mạch vữa đứng: Đưa vữa vào mạch dọc giữa hai viên gạch. Mạch vữa phải đầy và kín.

Bước 4: Kỹ thuật khóa góc tường (khóa mỏ)

Đây là một kỹ thuật xây tường gạch quan trọng để đảm bảo các bức tường giao nhau được liên kết thành một khối vững chắc. Nguyên tắc chung là các hàng gạch của hai bức tường phải được xếp xen kẽ, khóa vào nhau.

  • Đối với tường 10: Thường áp dụng cách xây một hàng dọc, một hàng ngang.

  • Đối với tường 20: Phổ biến nhất là kỹ thuật khóa góc tường theo kiểu "3 dọc 1 ngang" hoặc "5 dọc 1 ngang". Tức là cứ 3 (hoặc 5) hàng gạch xây dọc theo chiều dài tường thì có 1 hàng gạch quay ngang để khóa mạch.

Bước 5: Miết mạch và vệ sinh bề mặt tường

Sau khi xây được 3-5 hàng gạch, người thợ sẽ dùng bay miết các mạch vữa. Việc này không chỉ để làm đẹp mà còn giúp lớp vữa ở mạch được nén chặt hơn, tăng khả năng chống thấm. Đồng thời, cần gạt bỏ các phần vữa thừa rơi vãi trên bề mặt tường.

Các tiêu chuẩn xây tường quan trọng cần giám sát

Các tiêu chuẩn xây tường quan trọng cần giám sát

Để đảm bảo chất lượng, bạn cần giám sát theo các tiêu chuẩn xây tường sau:

  1. Độ thẳng và phẳng: Tường phải thẳng theo phương đứng (kiểm tra bằng quả dọi) và phẳng theo bề mặt (kiểm tra bằng thước nhôm dài 2m).

  2. Mạch vữa: Mạch vữa ngang và dọc phải đều, đặc và kín. Chiều dày mạch vữa ngang lý tưởng là 12mm, mạch dọc là 10mm.

  3. Nguyên tắc khóa mạch: Các viên gạch trong một hàng phải được đặt so le với hàng dưới. Mạch vữa dọc của hàng trên không được trùng với mạch vữa dọc của hàng dưới.

  4. Liên kết với cột bê tông: Tại vị trí tường tiếp giáp với cột, phải có râu thép chờ được khoan cấy vào cột để liên kết tường với cột, chống nứt tại vị trí tiếp giáp. Khoảng cách giữa các râu thép thường là 50cm.

  5. Giới hạn chiều cao: Không nên xây tường cao quá 1.5m trong một lần để tránh tường bị đổ do vữa chưa đủ cứng.

Giai đoạn 3: Bảo dưỡng - Kỹ thuật tưới ẩm tường sau khi xây

Tương tự như bảo dưỡng bê tông, tường sau khi xây cũng cần được bảo dưỡng đúng cách.

  • Mục đích: Giúp vữa khô từ từ, đảm bảo quá trình thủy hóa của xi măng diễn ra hoàn toàn, giúp mạch vữa đạt cường độ tối đa và hạn chế co ngót gây nứt.

  • Cách thực hiện: Sau khi tường xây được khoảng 1 ngày, tiến hành tưới nước bảo dưỡng. Dùng vòi phun sương nhẹ, tưới đều khắp bề mặt tường.

  • Tần suất: Tưới 1-2 lần/ngày tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Thực hiện liên tục trong khoảng 3-7 ngày.


Kỹ thuật xây tường gạch là một công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật. Một bức tường thẳng, phẳng, vững chắc không chỉ là nền tảng cho lớp áo hoàn thiện đẹp đẽ mà còn là minh chứng cho chất lượng và sự tâm huyết của người thợ và người giám sát.

Chúng tôi hy vọng rằng, với những hướng dẫn chi tiết trên, bạn đã có đủ kiến thức và sự tự tin để giám sát hạng mục xây tường cho công trình của mình một cách hiệu quả. Nếu bạn muốn đảm bảo toàn bộ công trình, từ những bức tường cho đến kết cấu tổng thể, được thi công một cách chuyên nghiệp và bài bản nhất, hãy tham khảo dịch vụ xây nhà phần thô của Xây Dựng Minh Duy.

Đội ngũ của chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và mang đến những giải pháp thi công tối ưu nhất cho ngôi nhà của bạn!

Công Ty TNHH Tư Vấn Thiết Kế Xây Dựng Minh Duy

  • Địa chỉ: 95/121 Đ. Lê Văn Lương, P. Tân Hưng, TP HCM

  • Hotline/Zalo tư vấn 24/7: 0982.96.93.79 (Mr. Minh)

  • Email: xaydungminhduy@gmail.com

  • Website: www.xaydungminhduy.com

Xây Dựng Minh Duy – Cùng bạn kiến tạo không gian sống bền vững!

Hãy để lại ý kiến của bạn bên dưới