Bí quyết “vàng”: Kỹ thuật xử lý bề mặt tường hoàn hảo trước khi sơn

Chào mừng quý vị đến với những chia sẻ chuyên sâu từ một người đã dành nhiều năm tâm huyết trong lĩnh vực thiết kế, xây dựng và hoàn thiện công trình. Hẳn nhiều người trong chúng ta đều ao ước một lớp sơn nhà hoàn mỹ, bền đẹp theo thời gian. Nhưng bạn có biết, bí mật đằng sau vẻ đẹp ấy không chỉ nằm ở chất lượng sơn hay tay nghề thợ, mà phần lớn phụ thuộc vào một công đoạn thường bị xem nhẹ: xử lý bề mặt tường. Giống như người nghệ sĩ cần một tấm toan sạch sẽ, mịn màng trước khi tạo nên kiệt tác, người thợ sơn cũng cần một bề mặt tường được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Thực tế, việc bỏ qua hoặc thực hiện sơ sài khâu chuẩn bị bề mặt là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các sự cố như sơn bong tróc, phồng rộp, loang màu, nấm mốc chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng. Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách xử lý tường cũ trước khi sơn, đi sâu vào kỹ thuật bả matit tường chuyên nghiệp và giải pháp cho các vấn đề nan giải như cách xử lý tường bị ẩm mốc/bong tróc. Nắm vững những kỹ thuật này không chỉ giúp bạn giám sát thi công hiệu quả mà còn đảm bảo lớp sơn cuối cùng đạt chất lượng tối ưu nhất.

Tại sao xử lý bề mặt tường lại là “chìa khóa vàng” cho lớp sơn hoàn hảo?

Nhiều gia chủ thường chỉ quan tâm đến việc chọn màu sơn hay hãng sơn mà quên mất rằng, xử lý bề mặt tường mới chính là nền tảng quyết định đến 80% sự thành công của quá trình sơn. Một bề mặt được chuẩn bị tốt sẽ mang lại vô vàn lợi ích:

• Độ bám dính tối ưu: Lớp sơn sẽ liên kết chặt chẽ với tường, hạn chế tối đa tình trạng bong tróc hay phồng rộp.
• Bề mặt láng mịn, thẩm mỹ cao: Loại bỏ các gợn, vết nứt, lỗ nhỏ li ti, giúp lớp sơn phủ lên đều màu, căng bóng và đẹp mắt.
• Tăng tuổi thọ lớp sơn: Một bề mặt sạch sẽ, khô ráo và ổn định sẽ giúp lớp sơn bền màu và kéo dài tuổi thọ sử dụng lên nhiều năm.
• Màu sắc lên chuẩn và đều: Ngăn chặn các yếu tố từ tường cũ (vết ố, nấm mốc) ảnh hưởng đến màu sắc thực tế của lớp sơn phủ.
• Tiết kiệm chi phí dài hạn: Dù tốn thêm chút công sức ban đầu, nhưng việc chuẩn bị bề mặt kỹ lưỡng sẽ giúp bạn tránh được chi phí sửa chữa, sơn lại tốn kém sau này.

Có thể nói, đầu tư vào công đoạn xử lý bề mặt chính là đầu tư cho vẻ đẹp bền vững và chất lượng dài lâu của công trình. Đây cũng là yếu tố mà các đơn vị thi công chuyên nghiệp như Xây Dựng Minh Duy luôn đặt lên hàng đầu.

Quy trình xử lý bề mặt tường chuyên nghiệp trước khi sơn – chi tiết từng bước

Dưới đây là quy trình chuẩn gồm 7 bước mà bất kỳ người thợ chuyên nghiệp nào cũng cần tuân thủ để đảm bảo bề mặt tường đạt điều kiện tốt nhất trước khi sơn.

 Bước 1: Kiểm tra và đánh giá hiện trạng bề mặt tường

Trước khi bắt tay vào bất kỳ công việc nào, việc khảo sát kỹ lưỡng hiện trạng tường là vô cùng cần thiết.

• Quan sát bằng mắt thường: Tìm kiếm các dấu hiệu như vết nứt (nứt chân chim, nứt lớn), mảng sơn cũ bị bong tróc, phồng rộp, hiện tượng phấn hóa (khi chà tay lên tường thấy bụi phấn trắng), các vết ố vàng, rêu mốc, thấm ẩm.
• Kiểm tra độ bám dính của lớp sơn cũ: Dùng dao bả hoặc một vật sắc nhọn rạch nhẹ vài đường caro lên bề mặt sơn cũ, sau đó dán băng dính lên và giật mạnh. Nếu lớp sơn bị bong ra theo băng dính nhiều, chứng tỏ độ bám dính kém và cần được loại bỏ.
• Kiểm tra độ ẩm tường: Sử dụng máy đo độ ẩm chuyên dụng (nếu có) hoặc quan sát các dấu hiệu ẩm mốc. Độ ẩm tường lý tưởng để sơn thường dưới 16%. Đặc biệt tại TP. Hồ Chí Minh với độ ẩm không khí cao, việc kiểm tra này càng quan trọng để đảm bảo lớp sơn không bị ảnh hưởng.

Kết quả đánh giá sẽ giúp xác định mức độ công việc cần thực hiện và lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp.

Bước 2: Vệ sinh bề mặt tường – loại bỏ bụi bẩn và tạp chất

Bụi bẩn, mạng nhện, dầu mỡ là những "kẻ thù" của độ bám dính.

• Đối với tường mới: Dùng chổi hoặc máy hút bụi làm sạch bụi xi măng, cát vữa còn sót lại.
• Đối với tường cũ:
  • Loại bỏ mạng nhện, bụi bẩn bằng chổi, bàn chải hoặc máy hút bụi.
  • Nếu tường bị dính dầu mỡ, vết bẩn cứng đầu, cần dùng dung dịch tẩy rửa nhẹ pha loãng để làm sạch, sau đó rửa lại bằng nước sạch và để tường khô hoàn toàn.

Bước 3: Xử lý lớp sơn cũ, vôi ve bong tróc

Đây là công đoạn quan trọng đối với việc sơn lại nhà cũ.

• Cạo bỏ lớp sơn bong tróc: Sử dụng sủi, dao cạo sơn chuyên dụng để loại bỏ triệt để các mảng sơn, vôi ve bị phồng rộp, bong tróc, bám dính kém. Cần cạo đến lớp nền vững chắc bên trong.
• Đối với lớp sơn cũ còn chắc chắn: Nếu lớp sơn cũ vẫn còn bám tốt, không nhất thiết phải cạo bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, cần dùng giấy nhám (giấy ráp) chà nhẹ lên toàn bộ bề mặt để tạo độ nhám, tăng khả năng liên kết cho lớp sơn mới.

Lưu ý trang bị bảo hộ lao động như khẩu trang chống bụi, kính mắt khi thực hiện công đoạn này.

Bước 4: Xử lý các khuyết tật trên tường

Mỗi loại khuyết tật cần có phương pháp xử lý riêng:

Cách xử lý tường bị nứt:

• Vết nứt nhỏ (nứt chân chim): Dùng đầu nhọn của dao cạo rạch nhẹ theo hình chữ V dọc theo vết nứt để mở rộng miệng vết nứt, giúp vật liệu trám trét bám dính tốt hơn. Vệ sinh sạch bụi và trám lại bằng bột trét chuyên dụng hoặc keo trám khe đàn hồi.
• Vết nứt lớn, sâu: Cần xem xét nguyên nhân gây nứt (do kết cấu, lún...). Có thể cần đục rộng hơn, làm sạch, gia cố bằng lưới thủy tinh (nếu cần) rồi mới trám trét bằng vữa sửa chữa chuyên dụng hoặc hỗn hợp xi măng cát mịn.

Cách xử lý tường bị ẩm mốc, rêu mốc:

• Xác định và khắc phục nguồn ẩm: Đây là bước quan trọng nhất. Ẩm có thể do rò rỉ ống nước, thấm từ mái, tường ngoài, nền nhà... Nếu không xử lý triệt để nguồn ẩm, nấm mốc sẽ nhanh chóng quay trở lại. Khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam, nhất là vào mùa mưa, là điều kiện thuận lợi cho nấm mốc phát triển, nên cần đặc biệt lưu ý.
• Diệt nấm mốc: Cạo sạch lớp nấm mốc. Dùng các dung dịch diệt nấm mốc chuyên dụng (hoặc dung dịch Javel pha loãng, giấm trắng...) để lau rửa kỹ khu vực bị ảnh hưởng. Để khô hoàn toàn.
• Sơn lót chống nấm mốc: Sau khi xử lý, nên sử dụng một lớp sơn lót có khả năng chống nấm mốc để tăng cường bảo vệ.

Xử lý tường bị ố vàng, phấn hóa (chalking):

• Ố vàng: Thường do thấm nước hoặc phản ứng hóa học. Cần xác định nguyên nhân và xử lý. Sau đó, có thể dùng sơn lót gốc dầu (solvent-based primer) có khả năng kháng vết ố tốt trước khi sơn phủ.
• Phấn hóa: Là hiện tượng lớp sơn cũ bị phân hủy tạo thành lớp bột mịn. Cần lau sạch lớp bột này. Sử dụng loại sơn lót chuyên dụng cho bề mặt phấn hóa (penetrating primer) để tăng cường độ cứng và khả năng bám dính.

Bước 5: Thi công lớp chống thấm (nếu cần thiết)

Đối với các bề mặt thường xuyên tiếp xúc với nước hoặc có nguy cơ thấm ẩm cao, việc thi công chống thấm là bắt buộc:

• Vị trí cần chống thấm: Tường ngoài, chân tường, khu vực nhà vệ sinh, ban công, sân thượng, tường tầng hầm...
• Vật liệu: Sử dụng các loại sơn chống thấm chuyên dụng, màng chống thấm hoặc phụ gia chống thấm trộn vào vữa.
• Thi công: Tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất về tỷ lệ pha trộn, số lớp thi công và thời gian khô giữa các lớp.

Bước 6: Kỹ thuật bả matit (bột trét) tường – tạo độ phẳng mịn tối đa

Bột bả (matit) giúp làm phẳng các lỗ nhỏ, vết lồi lõm, tạo bề mặt nhẵn mịn trước khi sơn, giúp lớp sơn phủ đẹp hơn và tiết kiệm sơn hơn.

Chuẩn bị bột bả:

• Trộn bột bả với nước sạch theo đúng tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất. Dùng máy trộn cầm tay hoặc dụng cụ chuyên dụng khuấy đều cho đến khi hỗn hợp dẻo, đồng nhất, không vón cục.
• Chỉ nên trộn lượng bột vừa đủ dùng trong khoảng 1-2 tiếng, tránh để bột bị đông kết.

Kỹ thuật bả:

• Lớp thứ nhất: Dùng dao bả chuyên dụng (thường là dao thép hoặc dao nhựa dẻo) trét một lớp mỏng bột bả lên tường. Giữ dao nghiêng một góc khoảng 30-45 độ so với bề mặt tường, miết mạnh tay để bột bám chắc và lấp đầy các khuyết điểm. Độ dày mỗi lớp không nên quá 1.5mm.
• Chờ khô và xả nhám nhẹ (nếu cần): Để lớp bả thứ nhất khô hoàn toàn (thường từ 2-4 tiếng tùy điều kiện thời tiết, độ ẩm cao ở TP. Hồ Chí Minh có thể khiến thời gian khô lâu hơn). Nếu bề mặt có gợn nhiều, có thể xả nhám nhẹ bằng giấy nhám mịn.
• Lớp thứ hai: Trét lớp bả thứ hai tương tự lớp đầu, có thể điều chỉnh để bù vào những chỗ còn lõm. Lớp này thường mỏng hơn và cần sự khéo léo để tạo độ phẳng mịn tối đa.
• Tổng độ dày hai lớp bả: Không nên vượt quá 3mm để tránh hiện tượng nứt hoặc bong tróc sau này.

Bước 7: Xả nhám (chà nhám) bề mặt sau khi bả

Đây là công đoạn hoàn thiện cuối cùng của việc chuẩn bị bề mặt.

• Mục đích: Loại bỏ các gợn bột, cạnh sắc, tạo bề mặt phẳng lì, mịn màng tuyệt đối, sẵn sàng cho việc sơn lót.
• Dụng cụ: Sử dụng giấy nhám mịn (thường là P180 - P240) bọc quanh một miếng gỗ phẳng hoặc dùng máy chà nhám chuyên dụng để đạt hiệu quả cao hơn và đều hơn.
• Kỹ thuật: Chà nhẹ nhàng, đều tay theo chuyển động tròn hoặc ngang/dọc. Tránh chà quá mạnh làm xước sâu hoặc lõm bề mặt bột bả.
• Vệ sinh sau xả nhám: Dùng chổi mềm, khăn ẩm hoặc máy hút bụi để làm sạch hoàn toàn bụi bột bả trên bề mặt tường và khu vực xung quanh. Bề mặt phải sạch tuyệt đối trước khi tiến hành sơn lót.

Những lưu ý quan trọng khi tự xử lý bề mặt tường tại nhà

Nếu bạn quyết định tự mình thực hiện công việc này, hãy ghi nhớ:

• An toàn là trên hết: Luôn đeo kính bảo hộ, khẩu trang chống bụi (đặc biệt khi cạo sơn, xả nhám), găng tay.
• Đảm bảo thông thoáng: Làm việc trong khu vực có không khí lưu thông tốt, nhất là khi sử dụng các hóa chất tẩy rửa hoặc sơn lót gốc dầu.
• Đọc kỹ hướng dẫn: Luôn tuân thủ hướng dẫn sử dụng và tỷ lệ pha trộn của nhà sản xuất đối với bột bả, sơn lót, hóa chất xử lý.
• Kiên nhẫn chờ khô: Không được nóng vội, phải đảm bảo các lớp vật liệu (bột bả, sơn lót, chống thấm) khô hoàn toàn theo đúng thời gian quy định trước khi thi công lớp tiếp theo.
• Biết giới hạn của mình: Đối với các hư hỏng nặng, vấn đề về kết cấu hoặc các công việc đòi hỏi kỹ thuật cao, việc nhờ đến sự hỗ trợ của các chuyên gia là lựa chọn khôn ngoan.

Bề mặt tường hoàn hảo – khởi đầu cho không gian sống lý tưởng

Có thể thấy, cách xử lý tường cũ trước khi sơn hay kỹ thuật bả matit tường không hề đơn giản mà đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và tuân thủ đúng kỹ thuật. Đây thực sự là một công đoạn đầu tư công sức nhưng mang lại giá trị vô cùng to lớn cho chất lượng và vẻ đẹp bền lâu của lớp sơn nhà bạn. Dù bạn tự tay thực hiện hay thuê dịch vụ, việc hiểu rõ tầm quan trọng và các bước thực hiện sẽ giúp bạn có được kết quả ưng ý nhất.

Nếu bạn mong muốn một kết quả sơn nhà hoàn mỹ và bền bỉ, việc lựa chọn một dịch vụ sơn nhà trọn gói từ các đơn vị chuyên nghiệp như Xây Dựng Minh Duy, nơi mà khâu xử lý bề mặt luôn được chú trọng hàng đầu với đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề, sẽ là quyết định đúng đắn. Chúc bạn thành công trên hành trình làm đẹp cho tổ ấm của mình!