Các biện pháp an toàn lao động khi thi công phá dỡ nhà cũ

Phá dỡ nhà cũ là một công việc có độ rủi ro cao, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm không chỉ cho người lao động trực tiếp mà còn cho cộng đồng xung quanh. Mỗi năm, có không ít vụ tai nạn phá dỡ nhà cũ đáng tiếc xảy ra, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Nguyên nhân chính thường xuất phát từ việc chủ quan, xem nhẹ và không tuân thủ các quy trình. Do đó, an toàn lao động phá dỡ nhà cũ không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động tại công trường.

Việc áp dụng đầy đủ và nghiêm túc các biện pháp an toàn khi phá dỡ nhà không chỉ thể hiện sự chuyên nghiệp của đơn vị thi công mà còn là trách nhiệm pháp lý và đạo đức, đảm bảo môi trường làm việc an toàn và bảo vệ tính mạng con người. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích các rủi ro, quy định và những giải pháp cụ thể để công tác an toàn lao động phá dỡ nhà cũ được thực thi một cách hiệu quả nhất.

Tầm quan trọng và các rủi ro tiềm ẩn trong quá trình phá dỡ nhà cũ

Trước khi tìm hiểu các biện pháp, chúng ta cần nhận diện rõ những mối nguy hiểm luôn rình rập tại công trường phá dỡ. Việc xem nhẹ bất kỳ rủi ro nào cũng có thể dẫn đến tai nạn phá dỡ nhà cũ không thể lường trước.

Những rủi ro và nguy cơ gây tai nạn phá dỡ nhà cũ

1. Sập đổ kết cấu đột ngột: Đây là rủi ro lớn nhất và nguy hiểm nhất. Nhà cũ thường có kết cấu đã xuống cấp, suy yếu theo thời gian. Việc phá dỡ sai trình tự, tác động lực không đúng cách vào các vị trí chịu lực chính (cột, dầm, sàn) có thể gây sụp đổ toàn bộ hoặc một phần công trình, vùi lấp công nhân và thiết bị.
2. Vật liệu, vật thể rơi từ trên cao: Gạch, vữa, bê tông, sắt thép, dụng cụ lao động... có thể rơi từ trên cao xuống, gây nguy hiểm cho những người làm việc bên dưới và khu vực lân cận.
3. Tai nạn từ máy móc, thiết bị thi công: Vận hành máy xúc, máy ủi, cần cẩu, búa phá bê tông... trong không gian hẹp, trên nền đất yếu có thể gây lật đổ máy. Các dụng cụ điện cầm tay nếu không được kiểm tra và sử dụng đúng cách có thể gây điện giật, thương tích.
4. Nguy hiểm từ các hệ thống kỹ thuật còn sót lại: Các đường dây điện, ống nước, ống gas chưa được ngắt kết nối hoặc ngắt chưa triệt để là những "cái bẫy chết người", có thể gây cháy nổ, điện giật, ngập úng.
5. Tiếp xúc với vật liệu độc hại: Các công trình cũ có thể chứa amiăng (trong tấm lợp, vật liệu cách nhiệt), sơn chì, nấm mốc và các hóa chất độc hại khác. Việc hít phải bụi từ các vật liệu này có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng về hô hấp và ung thư.
6. Trượt ngã, vấp ngã: Mặt bằng công trường luôn lộn xộn với đầy gạch vữa, sắt thép, hố sâu... tạo ra nguy cơ trượt ngã, vấp ngã rất cao.
7. Tiếng ồn và bụi bẩn: Tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép có thể gây tổn thương thính giác. Bụi silic từ bê tông, gạch vỡ có thể gây bệnh bụi phổi silic, một bệnh nghề nghiệp nguy hiểm.

Nhận diện rõ các rủi ro này là bước đầu tiên và quan trọng nhất để xây dựng các biện pháp an toàn khi phá dỡ nhà một cách phù hợp và hiệu quả, đảm bảo an toàn lao động phá dỡ nhà cũ ở mức cao nhất.

Quy định an toàn phá dỡ công trình của nhà nước

Pháp luật Việt Nam đã có những quy định an toàn phá dỡ công trình rất cụ thể nhằm bảo vệ người lao động và cộng đồng. Việc tuân thủ các quy định này là trách nhiệm của cả chủ đầu tư và đơn vị thi công. Các văn bản pháp lý chính bao gồm:

• Luật An toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13: Quy định chung về quyền và nghĩa vụ của các bên, các biện pháp đảm bảo an toàn, xử lý sự cố.
• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 18:2021/BXD về An toàn trong xây dựng: Đây là quy chuẩn quan trọng nhất, có các mục riêng quy định chi tiết về công tác phá dỡ, bao gồm:
  • Yêu cầu bắt buộc phải lập phương án, giải pháp phá dỡ chi tiết và được phê duyệt trước khi thi công.
  • Quy định về việc khảo sát kỹ lưỡng kết cấu công trình, tình trạng các công trình lân cận và các hệ thống kỹ thuật ngầm.
  • Các yêu cầu cụ thể về che chắn, rào chắn, biển báo nguy hiểm.
  • Quy định trình tự phá dỡ hợp lý (thường là từ trên xuống).
  • Yêu cầu về việc đào tạo, huấn luyện an toàn cho người lao động.

Việc nắm vững và áp dụng các quy định an toàn phá dỡ công trình này không chỉ giúp tránh các chế tài pháp lý mà còn là nền tảng để xây dựng một văn hóa an toàn lao động phá dỡ nhà cũ chuyên nghiệp.

Biện pháp an toàn lao động phá dỡ nhà cũ cho người lao động trực tiếp

Con người là yếu tố trung tâm của mọi hoạt động. Do đó, các biện pháp bảo vệ trực tiếp cho công nhân phải được đặt lên hàng đầu trong kế hoạch đảm bảo an toàn lao động phá dỡ nhà cũ.

Trang bị bảo hộ cá nhân (PPE) – Lớp phòng thủ đầu tiên

Trang bị bảo hộ cá nhân (Personal Protective Equipment - PPE) là bắt buộc và không thể thiếu. Mỗi công nhân phải được trang bị đầy đủ và hướng dẫn sử dụng đúng cách:

• Mũ bảo hộ: Chống vật rơi, va đập vào đầu.
• Kính bảo hộ: Chống bụi, mảnh vỡ văng vào mắt.
• Giày bảo hộ: Mũi thép chống va đập, đế dày chống đâm xuyên bởi đinh, sắt nhọn.
• Găng tay bảo hộ: Chống cắt, trầy xước, bảo vệ tay khi tiếp xúc với vật liệu sắc nhọn, gồ ghề.
• Khẩu trang/Mặt nạ phòng độc: Chống bụi silic và các loại bụi độc hại khác.
• Quần áo bảo hộ lao động: Dày dặn, che kín cơ thể.
• Dây đai an toàn: Bắt buộc khi làm việc trên cao (từ 2 mét trở lên).

Tập huấn, huấn luyện an toàn lao động định kỳ

Không chỉ trang bị PPE, việc huấn luyện là cực kỳ quan trọng. Công nhân phải được:

• Tham gia các khóa huấn luyện an toàn lao động định kỳ theo quy định.
• Hiểu rõ các mối nguy hiểm tại công trường và các biện pháp an toàn khi phá dỡ nhà.
• Nắm vững quy trình làm việc an toàn, trình tự phá dỡ.
• Biết cách sử dụng an toàn các loại máy móc, thiết bị.
• Được đào tạo về kỹ năng sơ cứu cơ bản để xử lý khi có tai nạn phá dỡ nhà cũ xảy ra.

Tuân thủ quy trình làm việc an toàn

Kỷ luật lao động là sức mạnh. Mọi công nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt:

• Nguyên tắc phá dỡ từ trên xuống dưới: Tuyệt đối không phá dỡ các cấu kiện chịu lực ở tầng dưới khi các tầng trên chưa được xử lý.
• Không làm việc một mình: Luôn làm việc theo nhóm để có thể hỗ trợ nhau khi cần.
• Giữ khoảng cách an toàn: Giữ khoảng cách với máy móc đang hoạt động và các khu vực có nguy cơ sụp đổ.
• Không đứng dưới các khu vực đang phá dỡ.
• Báo cáo ngay lập tức: Báo cáo cho người giám sát bất kỳ tình huống không an toàn hoặc thiết bị hư hỏng nào.

Biện pháp an toàn cho công trình và khu vực xung quanh

An toàn lao động phá dỡ nhà cũ không chỉ gói gọn trong phạm vi công trường mà còn phải đảm bảo an toàn cho các công trình liền kề và cộng đồng.

Che chắn, rào chắn và biển báo cảnh báo

• Rào chắn: Toàn bộ khu vực phá dỡ phải được rào chắn vững chắc (bằng tôn, lưới...) để ngăn người không có nhiệm vụ đi vào.
• Lưới an toàn: Sử dụng lưới để hứng các vật liệu rơi, ngăn chúng văng ra ngoài, đặc biệt là ở các công trình cao tầng, mặt phố.
• Biển báo: Phải có đầy đủ biển báo nguy hiểm, biển báo cấm vào, thông tin công trình, đơn vị thi công và người chịu trách nhiệm.

Kiểm soát bụi, tiếng ồn và rung động

• Phun nước giảm bụi: Phun nước liên tục vào các khu vực đang phá dỡ và trong quá trình thu gom phế thải là biện pháp giảm bụi hiệu quả nhất.
• Giới hạn giờ làm việc: Tuân thủ quy định của địa phương, tránh thi công vào giờ nghỉ trưa, ban đêm để giảm thiểu ảnh hưởng tiếng ồn.
• Kiểm soát rung động: Sử dụng các thiết bị, phương pháp thi công phù hợp để giảm thiểu rung chấn, tránh ảnh hưởng đến kết cấu các công trình lân cận.

Bảo vệ các công trình lân cận

• Khảo sát hiện trạng: Trước khi thi công, phải tiến hành khảo sát, chụp ảnh, quay phim và lập biên bản hiện trạng các công trình liền kề với sự xác nhận của chủ sở hữu.
• Biện pháp chống đỡ, gia cố: Nếu cần thiết, phải có các biện pháp chống văng, chống đỡ, gia cố cho tường và kết cấu nhà bên cạnh để đảm bảo chúng không bị ảnh hưởng.

Vai trò của người giám sát an toàn lao động tại công trường

Người giám sát an toàn lao động đóng vai trò then chốt trong việc thực thi các quy định an toàn phá dỡ công trình. Họ là người chịu trách nhiệm:

• Kiểm tra và đôn đốc: Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về an toàn lao động phá dỡ nhà cũ của toàn bộ công nhân.
• Nhận diện rủi ro: Có mặt tại hiện trường để nhận diện các mối nguy mới phát sinh và đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.
• Tổ chức họp an toàn đầu giờ (Toolbox talk): Phổ biến kế hoạch làm việc trong ngày, nhấn mạnh các rủi ro và biện pháp an toàn cụ thể.
• Đình chỉ công việc: Có quyền yêu cầu tạm dừng công việc nếu phát hiện các vi phạm an toàn nghiêm trọng có nguy cơ gây tai nạn.
• Lập báo cáo: Ghi chép, lập biên bản về các sự cố, tai nạn (nếu có) và báo cáo cho cấp trên.

Quy trình xử lý tình huống khẩn cấp và sơ cứu ban đầu

Dù đã có các biện pháp an toàn khi phá dỡ nhà tốt nhất, việc chuẩn bị cho tình huống xấu nhất vẫn là điều cần thiết.

• Xây dựng kế hoạch ứng phó khẩn cấp: Phải có một kế hoạch rõ ràng, được phổ biến cho toàn bộ công nhân.
• Thông tin liên lạc khẩn cấp: Bảng thông tin với các số điện thoại khẩn cấp (cứu thương 115, cứu hỏa 114, người quản lý, giám sát an toàn) phải được treo ở nơi dễ thấy.
• Sơ cứu ban đầu: Công trường phải có tủ thuốc sơ cứu với đầy đủ trang bị cần thiết. Cần có người được huấn luyện về kỹ năng sơ cứu để xử lý ban đầu các vết thương, chờ đợi đội ngũ y tế chuyên nghiệp đến.
• Lối thoát hiểm: Đảm bảo lối ra vào công trường luôn thông thoáng để xe cứu thương, cứu hỏa có thể tiếp cận khi cần.

An toàn lao động phá dỡ nhà cũ là một tổ hợp các giải pháp đồng bộ, từ việc tuân thủ pháp luật, trang bị kiến thức, chuẩn bị thiết bị cho đến việc giám sát kỷ luật và xây dựng văn hóa an toàn. Đây là trách nhiệm chung của chủ đầu tư, đơn vị thi công và từng người lao động. Bỏ qua bất kỳ mắt xích nào trong chuỗi an toàn này đều có thể dẫn đến những tai nạn phá dỡ nhà cũ thương tâm.

Đầu tư vào an toàn chính là đầu tư vào sự bền vững của dự án và bảo vệ tài sản quý giá nhất là tính mạng con người. Lựa chọn một đơn vị thi công chuyên nghiệp, đặt an toàn lên hàng đầu chính là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất.

Nếu bạn đang tìm kiếm một dịch vụ phá dỡ nhà cũ uy tín, nơi các biện pháp an toàn khi phá dỡ nhà luôn được ưu tiên hàng đầu, hãy liên hệ với Xây Dựng Minh Duy. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp thi công không chỉ hiệu quả mà còn an toàn tuyệt đối.

Liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline 0982.969.379 (Mr Minh) của công ty Xây Dựng Minh Duy để được tư vấn miễn phí và khảo sát công trình của bạn!